Erişte çorbasının video çekimleri 2 gün sürdü. Hatta toplamı birkaç saati geçmedi. Ama montaj kısmı bir felaketti. Tam iki kez en baştan montajladım Sayısını unuttuğum kez de yarısını sil baştan yaptım. Sonra, gecenin bir yarısı aklımda bir çözüm belirdi ve nihayet beklediğim o an, blogda paylaşma anı geldi!
Bu çorbaya bayılırım. Çorbada kullanılan kurutulmuş erişte hamurlarının yapımı da ayrı bir güzelliktir. Çocukluğumda neredeyse tümü köyde geçen yaz tatillerimin unutulmaz ve keyifli anları olarak aklımda kalmıştır erişte günleri.
Şöyle olurdu: Erişte açacak evde akşamdan tatlı bir koşuşturma başlardı. Köydeki diğer kadınlara haber verilir, mümkünse masa ve oklavaları ile birlikte erişte açmak üzere davet edilirlerdi kadınlar. Sabah olduğunda kaç leğen hamur yoğrulur, kaç kadın damın üzerinde hamur açar, kaç çocuk oklavaları taşırdı sayısını takip edemezdim. En ince hamuru, yırtmadan açabilen, takdir ve itibar kazanırdı. Biz çocuklar ekmeği serebilmek için iz süren atmaca gibi oklavaları takip ederdik. Bugün bu gelenek halen yaşamakta ve yaşatılmaktadır. Peki bu eriştelerden nasıl bir çorba yapılır? Onun cevabı da burada, aşağıdaki tarifte ve videoda!!
Henüz modern yöntemler yokken Mezopotamya coğrafyasında pek çok besin güneşte kurutulduktan sonra saklanıyordu. Erişte, bu doğal ve sağlıklı yöntemin kullanıldığı ürünlerden biridir. Erişte, birazdan detaylı anlatacağım, basit olarak un, su, tuzla hazırlanan hamurun değişik şekillerde açılıp kesilmesinden sonra güneşte kurutulmasından ibarettir. Bugün Anadolu, Mezopotamya ve Orta Doğu’da halen erişte olarak bilinmekte ve yapılmaktadır. Uzak Doğu’da noodle, İtalya’da makarna olarak karşımıza çıkan ürünlerin temelinde erişte mantığı vardır.
Köse buğdayı denen yüksek kalite ekmeklik buğday değirmende öğüttürülür. Ekmeklik una göre biraz daha fazla öğütülmesi gerekir. Bu un, su ve tuz eklenerek yoğrulur. Unun kalitesinin yüksek olması hamurun uzama kabiliyetini artırır ki bu durum erişte yapımında istenen bir durumdur. Hamurdan yumruk büyüklüğünde parçalar koparılır. Biz, “hevstîv” dediğimiz ağız kısmı kare sapı ise uzun ve ince olan bir demir spatula kullanırız hamuru koparmak için. Çünkü hamur çok kuvvetlidir. Yumruk büyüklüğünde koparıldıktan sonra büyük ve yuvarlak bir masada, oldukça uzun bir oklava ile ve olabildiğince ince açılır hamur. Hamurun oklavaya yapışmaması için açılırken bol un kullanılması gerekir.
 |
| Kurutulmuş erişteler |
Açılmış hamurlar, güneşli büyük bir alana serilmiş, geniş ve uzun bez veya muşambaların üzerine, yan yana serilir. Kenarları kuruyup kalkan ekmekler, ters çevrilmiş bir tepsinin üzerine 10-15 tanesi üst üste konarak toplanır. Yine büyük ve yüksekçe bir masanın üzerine aktarılan ekmek katmanlarını keskin ve ağzı yüksek bir bıçakla önce ortasından ikiye bölünür sonra paralel şekilde uzun dilimler oluşturulur. Bu dilimler ufaltılır ve en nihayetinde minik kareler elde edilir. Kare şeklindeki erişteler kalbura dökülür ve unu elenir. Tekrar güneşe serilir, birbirine yapışmaması için ince ve uzun bir sopa ile birbirinden ayrılır.
Ağustos sonu-Eylül başı erişte yapımı için ideal bir dönemdir. Bu dönemlerde güneş ışınlarının çok sert olmaması eriştelerin çatlamasını önlerken, havanın yeterince sıcak olması eriştenin bir günde kurutulup toplanmasına imkân verir. Tüm bu ritüel hem kışa hazırlık sürecinin bir parçası hem de imece usulü çalışmanın tipik, güzel örneklerinden biri olarak vücut bulur.
 |
| Erişte Çorbası |
Malzemeler, 8 kişilik
7 bardak su (1,5 litre)
2 su bardağı yoğurt (400 g)
1 çorba kasesi erişte (80 g)
1 kase haşlanmış nohut (haşlanmış ağırlık 150 g)
1 tepeleme yemek kaşığı un (20 g)
1 yemek kaşığı tuz (15-20 g)
1 yumurtanın sarısı
Üzeri için
yarım çay bardağı sıvı yağ (50 ml)
2 yemek kaşığı anix (bir tür kekik)
- Yoğurdun tümü, 2.5 bardak su, yumurta sarısı, un ve tuz ile birlikte iyice çırpılır. Çırpma teli ile 5 dakika, blendırla 2 dakika yeterli olacaktır.
- 5 su bardağı yani 1 litre su kaynatılıp çorba tenceresine boşaltılır. Ocağın altı yakılır. Su fokurdamaya başlayınca erişteler (birbirine yapışmaması için) azar azar suya atılır. 5 dakika kaynatılır.
- Çırpılmış yoğurtlu terbiye, erişte-su karışımının üzerine yavaş yavaş boşaltılır ve tenceredeki karışım sürekli karıştırılır. 10 dakika sonra haşlanmış nohutlar eklenir. Bir iki dakika daha kaynatıldıktan sonra ocağın altı kapatılır.
- Bir tavada yağ ve anix kavrulur, baharatın yanmaması için bu işlem kısık ateşte yapılır. Yağda kavrulmuş baharattan servis tabaklarına alınan erişte çorbasının üzerine bir iki yemek kaşığı dökülür ve afiyetle içilir!!!!
Not: Kızdırılmış yağ ve baharatı, videoda yaptığım gibi tenceredeki çorbanın üzerine de dökebilirsiniz ama herkesin kendi isteğine göre eklemesi için tabaklara koymak daha iyi olur.
Biz bu çorbayı, kavurmalı olarak da çok severiz. Kavurma ile yapılana, yağ-anix konmaz.
Afiyet olsun!
